Czego nas nauczyła biografia pani Wandy Traczyk – Stawskiej i rozmowa, którą z
nią przeprowadziłyśmy? Bardzo dużo.
 

Po pierwsze – wojna to najstraszliwsza rzecz na świecie. Wszyscy ludzie muszą dbać o to, aby do niej nie dochodziło. My też, choć jesteśmy jeszcze młodzi, w przyszości
musimy tak postępować, żeby zapobiegać wzajemnemu zabijaniu się.
„Ja w każdym razie powiem tyko jedno: nienawidzę wojny od czasu, jak zobaczyłam jak straszna jest wojna dla ludności cywilnej, ale i dla żołnierzy. Muszą zabijać, choć to jest tak raniące, żołnierz widzi śmierć tego, któremu ją zadaje, widzi jego oczy.
Wojna jest najokropniejszą rzeczą, jaką ludzie mogą sobie nawzajem uczynić.”
Wojna może zabrać nam dzieciństwo i młodość. Wszystko piękne, co teraz przeżywamy, w przypadku wybuchu wojny, może nagle zniknąć. Tak, jak było z dzieciństwem pani Wandy Traczyk – Stawskiej.
„Zobaczyłam coś, czego wcześniej nie byłabym w stanie sobie wyobrazić. I to było tak straszne, że zdecydowało, że przestałam być dzieckiem. Zrozumiałam, że ja nie
mogę być dalej dzieckiem, muszę być żołnierzem i nie pozwalać, żeby Niemcy zabijali dzieci.”

Po drugie – musimy działać, musimy robić, co w naszej mocy, gdy dzieje się coś złego. Teraz musimy reagować na to, co dzieje się na Ukrainie.
„Moim zdaniem najważniejsze było to, co niosę w sobie do tej pory i stale powtarzam. Szare Szeregi miały zasadę: jeśli widzisz zło, nie stój, natychmiast reaguj, nieś
pomoc. (…) róbcie wszystko, jak dorośniecie, żeby ludzie na świecie rozumieli, że najgorszą rzeczą jest wojna. A teraz tym Ukraińcom starajcie się pomóc, tym, co do nas przenieśli się, aby uniknąć wojny, tak jak ludność Warszawy w trakcie powstania, gdzie nie było korytarzy humanitarnych, nie było nadziei na to, żeby ratować ludność cywilną, która doznała najstraszliwszego tragicznego wydarzenia, jakim była rzeż na Woli w Warszawie. Mówcie też Ukraińcom, którzy już przetrwali ponad miesiąc – my w powstaniu przetrwaliśmy ponad dwa miesiące, nie mając amunicji, nie mając
żadnej osłony dla ludności cywilnej.”

Po trzecie – naszym obowiązkiem jest dbanie o przyrodę. Jesteśmy jej częścią i gdy ona zginie, my razem z nią.
„I wy, oprócz wojny, o której trzeba pamiętać, że nie wolno do niej dopuszczać, 
macie pamiętać, że siedzicie na gałęzi, która w każdej chwili może spaść, jeśli nie zadbacie o to, żeby przyroda była szanowana. Musicie dbać i o to, żeby naprawić to
wszystko, co złe człowiek zrobił przyrodzie, usunąć. Musicie zadbać o to, żeby było czyste powietrze, czysta woda, czysta ziemia.”

I po czwarte, zawsze powinniśmy odnosić się z szacunkiem do innych i być tolerancyjni wobec każdego innego człowieka.
„Wy jesteście jeszcze dziećmi, ale możecie bardzo dużo zrobić. Pamiętajcie zasadę:
być tolerancyjnym wobec innych, mieć empatię wobec nich, rozumieć, dlaczego człowiek bywa inny i dlaczego jest akurat taki, i każdemu pomóc.”